Birinci ve İkinci Dünya Savaşı Dönemlerinde Alman Tankları

Giriş:

Tanklar modern savaşlarda etkin rol oynayan zırhlı savaş araçlarıdır. İlk kez 1. Dünya Savaşı’nda tanklar kullanılmıştır. 1. Dünya Savaşı’nda kullanılan en popüler tanklardan biri İngilizlerin kullandığı Mark IV ve Mark V Landship tanklarıdır. 1. Dünya Savaşı bir siper savaşıydı ve iki siper arası ‘’No Man’s Land’’ yani tarafsız bölge denilen bir bölge vardı. Askerler karşı siperi ele geçirmek için tarafsız bölgeden geçmeliydi ancak ağır makineli tüfekler ve bombardımanlar nedeniyle bu çok zordu. Tarafsız bölgede siper alacak hiçbir şey yoktu ve bu nedenle saldırı genellikle başarısız olurdu. Tanklar ağır zırhları sayesinde askerle yürüyen bir siper olarak görev yapardı ve üzerlerinde bulunana ağır silahlarla baskı ateşi sağlardı. Ancak 1. Dünya Savaşı’nda kullanılan tanklar acele ile yapılmıştı ve bu nedenle tanklarda sıklıkla arızalar olurdu. Tanklar genellikle çok yavaş olurdu ve bu nedenle bombardımanlar, toplar ve el bombalarına karşı kolay hedefler oldu. Tarafsız bölgeleri yarmakta çok işe yararlardı ancak tarafsız bölgeler çamurlu olduğu için tanklar hareket etmekte büyük zorluklar çekerlerdi.

Birinci Dünya Savaşı’nda Alman Tankları:

İngilizlerin tanklarını gören Alman Ordusu hemen kendi tanklarını yapmak için işe koyuldular. Orionwagen(1917), Marienwagen(1917), Leichter Kampfwagen II(1918), Treffas-Wagen(1916-1917), K-Wagen(1917),  gibi tanklar geliştirdiler ancak bu tanklar prototip tanklardı ve hiç bir çatışmada kullanılmadılar. En başarılı tankları A7V tankıydı. A7V, 33 ton ağırlığındaydı ve mürettebatı en az 17 asker ve 1 subaydan oluşmaktadı. A7V tankı 1 tane 57 mm top ve 6 tane Maxim MG 08 ağır makineli tüfeklerle silahlandırılmıştı. A7V tanklarından sadece 20 tane üretilmişti ve sadece 1918’de kullanılmışlardı. Bir çatışmada 3 tane İngiliz Mark V tankları 3 tane Alman A7V tankıyla karşı karşıya gelmişti. İngiliz Mark IV tankları A7V tanklarına göre daha gelişmişti ve bu çatışmayı da Mark IV tankları kazanmıştı. A7V tankları savaşta büyük bir değişikliğe yol açamamıştı. Almanların diğer bir tankı ise A7V-U tankıydı. Bu tank İngilizlerin Mark IV tanklarından esinlenmişti ancak sadece prototip olarak kaldı. Bunun yerine Almanlar etkisiz hale getirdiği İngiliz tanklarını kullanırdı veya ele geçirdikleri tankları kullanırdı. 

Savaş Arası Alman Tankları:

Almanlar 1. Dünya Savaşı’nı kaybettikten sonra yaptığı antlaşmalar nedeniyle askeri araç üretmesi yasaktı. Ancak özel Alman şirketleri bir program altında gizlice prototipler üzerinde çalışıyorlardı. Bu gizli program altında ilk yapılan tanka Reichswehr Großtraktor ismi verilmişti. Reichswehr 1919 ve 1935 arasında Alman ordusuna verilen isimdi. Großtraktor ise büyük traktör anlamına gelmekteydi. Bu isim aslında bir kod ad olarak kullanılmıştı. Reichswehr Großtraktor tankı 16 ton ağırlığındaydı ve 2 tane silah bulundurmaktaydı. Bir silahi 75 mm toptu ve diğer silahı 7.92 mermili ağır makineli tüfekti. Reichswehr Großtraktor tankının yapımına 1928’de başlanmıştı ve toplam 6 tane üretilmişti çünkü yapılan testlerde yeterince başarılı olamamıştı ve bu nedenle seri üretime geçirilmemişti. 1930’da Leichttraktor Vs. Kfz. 31 tankının yapımına başlanmıştı. Bu tanktan 4 tane yapılmıştı ve tank 9 ton ağırlığındaydı. Bu tanklar üzerinde çalışan şirketler Mercedes, Krupp ve Rheinmetall şirketleriydi. 1935’te Pz. Kpfw. Neubaufahrzeug takının yapımına başlanmıştı ve bu tank 24 ton ağırlığındaydı. Neubaufahrzeug tankında 2 tane top ve 1 tane ağır makineli tüfek bulunmaktaydı. Ancak bu tank savaş alanında çok kötü performans göstermekteydi ve bunun nedeni de zayıf zırhlı ve yavaş olmasıydı. 1935’te Reichswehr yerine Wehrmacht silahlı kuvvetleri gelmişti ve Wehrmacht tanklar konusunda çok daha başarılıydılar. 

İkinci Dünya Savaşı’nda Alman Tankları:

Wehrmacht geldiğinde çok daha gelişmiş tasarımlar bulunmaktaydı. Bunlardan ilki Panzerkampfwagen I Ausf. A tankıydı. Panzerkampfwagen I 1934 yılında yapılmaya başlanmıştı ve bu tankdan 1493 tane üretilmişti. Panzer I, 6 ton ağırlığındaydı ve ilk tasarımında sadece iki tane ağır makineli tüfek bulunmaktaydı. Panzer I’in görevi piyade birliklerine destek vermekti. İspanya İç Savaşı Panzer I tankları kullanmak ve test etme şansı tanımış ve 1. Dünya Savaşı’ndan sonra Alman tanklarının kullanıldığı savaş olmuştur. Panzer I’in başarılı performansı bu tankın 2. Dünya Savaşı’nda neredeyse her Alman cephesinde kullanılmasına neden olmuştur. 

1935’te yapımı başlayan Panzerkampfwagen II Ausf. A tanklarından 1856 tane üretilmişti. Panzer II, Panzer I tankının geliştirilmiş halidir. Panzer II tankı 9 ton ağırlığındadır. Panzer II tankının ana silahı 20 mm’lik güçlü mermi ateşleyen ağır makineli tüfektir. Panzer II tankları Polonya Seferi’nde etkin rol oynamıştır ve savaşın sonuna kadar kullanılmıştır. 

1937’de yapımı başlayan Panzerkampfwagen III Ausf. A tanklarından 5774 tane üretilmişti. Panzer III tankı 15 ton ağırlığındaydı ve silahları bir top ve bir ağır makineli tüfekti. Panzer III tankları seri üretime geçmeden önce testlerde geçmekteydi ve bu nedenle Polonya Seferi’nde Panzer II tanklarına kıyasla daha az sayıda kullanılmışlardı. Fransa Muharebesi’ne yakın zamanlarda Panzer III tankları geliştirilmişti ve Panzerkampfwagen III. Ausf. E tankları üretilmeye başlanmıştı. Panzer III- E tanklarının zırhları güçlendirilmişti ve süspansiyonu geliştirilmişti. Alman tanklarında kullanılan taktikler ve radyolar sayesinde kurdukları etkili iletişimle Fransız tanklarına karşı Panzer III-E tankları üstün gelmişti. Kuzey Afrika Cephesi zamanlarında tankların o cephedeki çevreye uygun hale getirilmesi gerekiyordu. İşte bunun için de Panzerkampfwagen III Ausf. H tankları geliştirilmişti. Panzer III-H tankları kısaltılmış 42 mm’lik topla donatılmıştı. Kuzey Afrika Cephesi’nde Alman tankları ilk kez Amerikan tanklarıyla karşılaşmıştı ve Amerikan tanklarında bulunan 75 mm’lik toplar herhangi bir Panzer’i çok rahat etkisiz hale getirebiliyordu. Panzer III-H’de bulunan kısaltılmış toplar hem Rus hem de Amerikan tankları karşısında güçsüz kalıyordu ve bu nedenle Panzerkampfwagen III Ausf. L tankı üretilmişti. Panzer III-L tankı daha da uzatılmış bir topla donatılmıştı ve zırhlıları güçlendirilmişti. Panzerkampfwagen III Ausf. M tankı da üretimeye başlandı. Panzer III-M tankında zırhlar daha da güçlendirilmiş ve top daha da uzatılmıştı. 

1936’da yapılmaya başlanan Panzerkampfwagen IV Ausf. A tankından 8553 tane üretilmişti. Panzer IV tankı 18 ton ağırlığındaydı ve bir kısa 75 mm’lik top ve bir ağır makineli tüfekle donatılmıştı. Panzer IV tanklarının üretimi Polonya Seferi’ne yetişmişti ve Panzer IV tankları Polonya Seferi’nde piyadelere destek sağlamak için toplarından bombardıman yapmaktalardı. Bu bombardımanların amacı sığınakları ve ağır makineli tüfek yuvalarına etkisiz hale getirmekti. Fransız Muharebesi için Panzerkampfwagen IV Ausf. D Late tankları geliştirilmişti. Panzer IV-D tanklarının süspansiyonu geliştirilmiş ve zırhları güçlendirilmişti. Savaşın ilk bölümlerinde Panzer IV tankları çok güçlüydü ancak savaş ilerledikçe rakipleri artmaya başladı. Bu nedenle Panzerkampfwagen IV Ausf. F1 tankları geliştirilmişt. Panzer IV-F1 tanklarının zırhları güçlendirilmişti, rayları genişletilmiş ve süspans,yonu yeniden tasarlanmıştı. Ancak aynı Panzer III gibi kısa topları uzun menziller için uygun değildi. Bu nedenle Panzerkampfwagen IV Ausf. F2/G tankları geliştirilmişti. Panzer IV-F2/G tankları daha da güçlü zırhlara ve uzun menzilli 75 mm topa sahip olmuştu. Panzerkampfwagen IV Ausf. H tankı geliştirilmişti ve böylece Panzer IV’lerin en güçlü hali üretilmeye başlanmıştı. Panzer IV-H tankı daha da uzatılmış 75 mm’lik bir topa ve güçlendirilmiş zırha sahipti. Ancak Almanların kaynak problemleri nedeniyle Panzerkampfwagen IV Ausf. J tankı geliştirilmişti. Panzer IV-J tankında zırhlar zayıflatılmak zorunda kalınmıştı. Buna rağmer Panzer IV tankları savaşın sonuna kadar kullanılmıştı. 

1942’de Panzerkampfwagen IV ‘’Tiger I’’ Ausf. E tankları üretilmeye başlandı ve bu tanklardan 1350 tane üretildi. Tiger I tankı tarihteki en ikonik tanklardan biridir. Tiger I tankı 57 ton ağırlığındaydı ve uzun menzilli 88 mm top ve bir makineli tüfekle donatılmıştı. Tiger I tankı güçlü topu, güçlü zırhı ve hareketliliği sayesinde dehşet saçan bir savaş makinesiydi. Almanlar nicelikten çok nicelik bakış açısına sahipti. Tiger I tankları çok pahalıydı ancak çok kaliteliydi ve bu nedenle az sayıda üretilmişlerdi. Adolf Hitler problemlerin sayıda değil, kalite olduğuna inandı ve Panzerkamfwagen Tiger Ausf. B tanklarının yapılmasını istedi. Tiger-B tanklarından 489 tane üretilmişti ve ağırlıkları neredeyse 70 tondu. Tiger-B tanklarının problemi üretilmesi ve kullanılması için çok fazla kaynakalara ihtiyaç vardı ancak Almanya’nın yeteri kadar demiri, plastiği ve yakıtı yoktu. Almanya’nın kaynak problemleri olmasaydı yüksek ihtimalle savaşı kazanan taraf olacaktı. Tiger-B tanklarına Tiger II ve King Tiger da denmekteydi. 

1942’de Panzerkampfwagen V Panther tankları üretilmeye başlandı ve bu tanklardan 5984 tane üretildi. Panther tankları 45 ton ağırlığındaydı ve uzun 75 mm’lik topa sahipti. Panther tanklarının amacı Panzer IV tanklarının yerini almaktı. Panther tankları diğer tanklara kıyasla daha hızlıydı ve 55 km/hıza ulaşabiliyordu. Panzerkampfwagen V Ausf. D Late tankları Panther tanklarının bazı eksiklerini kapatmak için geliştirilmişti. En son düzenlenen model ise Panzerkampfwagen V Ausf. G tankıdır. Bu tank Alman ordusunun ürettiği en güçlü tank ünvanına sahipti. 

Almanlar çok güçlü ve zamanına göre çok ileri seviye tanklar geliştirmiştir ancak hiçbiri savaşı kaybetmelerini önleyememiştir.

Prototip Alman Tankları:

1942’de Ferdinand Porsche tarafından tasarlanan Panzerkampfwagen VIII kısaca ‘’Maus’’ tankı 188 tonluk bir süper ağır tanktı. Maus tankı gelmiş geçmiş üretilen en ağır tank unvanına sahiptir. Maus tankından sadece iki tane prototip üretilmiştir ancak hiçbiri savaşta kullanılmamıştır. Maus tankı 150 mm’lik veya 128 mm’lik top, 75 mm’lik top ve bir tane ağır makineli tüfek ile donatılmıştır. Mayıs 1943’te Maus tankının tahtadan yapılmış bir hâli Adolf Hitler’e sunuldu ve Führer bu süper ağır tank fikrini beğendi. Tahta prototipi gören Hitler, Maus tanklarında 140 adet yapılmasını emretti. Maus tankının en büyük problemi hareketliliğiydi. Maus tankı saatte sadece 13 km/h hızında gidebiliyordu. Maus tankı çok ağırdı ve Avrupa’daki hiçbir köprüyü mahvetmeden geçemezdi. Kasım 1943’te Adolf Hitler, Maus tanklarını için verdiği siparişi durdurmuştu ancak Porsche kendi kararlarıyla iki tane prototip üretmişti.

Krupp şirketinin 2. Dünya Savaşı zamanında direktörü Edward Grata tarafından 1942’de bizzat Adolf Hitler’e Landkreuzer P. 1000 ‘’The Ratte’’ tankı sunuldu. Führer, Ratte tankına hayran kaldı ve Krupp şirketine onay verdi. Ratte tankı 1000 tonluk ağırlıkta olacak şekilde tasarlanmıştı ve dünyada Ratte tankına karşı gelebilecek hiç tank yoktu. Ratte tankının sahip olduğu zırh 300 ton ağırlığındaydı. Ratte tankı 35 metre uzunluğundaydı. Ratte tankı çok büyük bir tanktı ve tankın içinde bir garaj bile bulunmaktaydı. Ratte tankının hareket ettirmek için 16000 beygir gücü gerekiyordu ve tasarlanırken Almanların kullandığı U-Boat denizaltısında kullanılan iki tane 8400 beygirlik motor kullanılmasına karar verilmişti. Ratte tankının ana silahı iki tane 280 mm’lik toptu ve bu toplar savaş gemilerinde kullanılmaktaydı. Ratte’nin diğer silahları ise Kwk 44 topları, 15 mm’lik otomatik toplar, 20 mm’lik uçaksavar toplar ve Flak 38 uçaksavar silahlarıydı. Ratte tankının sorunu Almanya’da Ratte tankı kadar büyük bir aracı birleştirebilecek bir fabrika yoktu. Ratte tankının yapılması için tank fabrikası yerine gemi fabrikası kullanılması gerekiyordu. Diğer büyük bir sorun ise tankın ağırlığı ve hareketliliğiydi. Tankın savaş alanına ulaşması çok süre alacaktı ve hiçbir yol veya köprü Ratte tankını taşıyacak kadar dayanıklı değildi. Alman Silahlanma Bakanı Albert Speer, Ratte tankının sadece zaman ve kaynak kaybı olacağını anladı ve 1943’te iptal ettirdi.

Alman ordusun en önem verdiği savaşlar karada gerçekleşiyordu ve Adolf Hitler mutlak galibiyet getirecek çözümün çok kaliteli ancak az sayıda ve çok büyük tanklar olacağına inanıyordu. Ancak savaşı kazanan tarafta olan ABD, galibiyeti getirecek tankların kalite ve sayı arasında dengeyi bulacak tanklar olduğunu düşündü. M4 Sherman tanklarından yaklaşık 50.000 adet üretildi. Sherman tankları çoğu Alman tankına göre daha güçsüzdü ancak sayı fazlalığı ve uyguladıkları taktiklerle savaşı kazamayı başardı.

Kaynakça:

The Armchair Historian (13 Mart 2021) ‘’Evolution of German Tanks - Animated History’’ erişim adresi: https://youtu.be/S7tz1bNiV4s 

Simple History (15 Mart 2017) ‘’WWI Tanks: A7V Tank’’ erişim adresi: https://youtu.be/STNLkN68rw4 

Simple History (28 Kasım 2017) ‘’WWII Tanks: Tiger I - Heavy Tank’’ erişim adresi: https://youtu.be/FUBz05P2S3k 

Simple History (25 Haziran 2020) ‘’Tiger Tank 131 (Special ep)’’ erişim adresi: https://youtu.be/svir2ClIt_E 

Simple History (13 Kasım 2020) ‘’The Ratte - The Biggest Tank Ever Designed’’ erişim adresi: https://youtu.be/D8TvR6pU0J8 

AmazingViz (14 Ekim 2020) ‘’Crazy German Tanks Size Comparison 3D’’ erişim adresi: https://youtu.be/pOeYxbb26YA 

AmazingViz (16 Şubat 2019) ‘’WW2 German Tank Type and Size Comparison 3D’’ erişim adresi: https://youtu.be/eub93nHvn8Q 

Simple History (27 Nisan 2018) ‘’The Maus - Super Heavy Tank’’ erişim adresi: https://youtu.be/Zs9_u_plcSw 

Dieu le Roi (3 Nisan 2020) ‘’Timeline of the German Tanks’’ erişim adresi: https://youtu.be/hSYTpL1dbm0 

The Great War (26 Nisan 2018) ‘’The First Tank-on-Tank Battle in History - The Zeebrugge Raid - THE GREAT WAR Week 196’’ erişim adresi: https://youtu.be/OD5j6Gu6_OA